Zamek w Czchowie: Strażnik nad Dunajcem

Zamek w Czchowie to urokliwa, średniowieczna warownia, położona na wzgórzu nad Dunajcem, która przyciąga turystów swoją tajemniczą historią i malowniczym otoczeniem. Zamek ten, choć niewielki, odgrywał ważną rolę w przeszłości i dziś stanowi atrakcję dla miłośników historii oraz tych, którzy szukają ciekawego miejsca do zwiedzania w Małopolsce.

Pierwsze wzmianki o zamku w Czchowie pochodzą z XIII wieku, a jego budowa jest datowana na czasy panowania Bolesława Wstydliwego. Początkowo był to drewniano-ziemny gród, który szybko zyskał na znaczeniu jako kluczowy punkt obronny w regionie. Zamek miał chronić strategiczną przeprawę na Dunajcu oraz kontrolować szlak handlowy prowadzący z Krakowa na Węgry.

W XIV wieku, za panowania Kazimierza Wielkiego, zamek przeszedł znaczną rozbudowę. Wzniesiono murowane mury oraz dodatkowe umocnienia, co miało na celu zapewnienie lepszej ochrony przed niebezpieczeństwami zewnętrznymi, w tym przed najazdami tatarskimi, które były wówczas częste. W XV i XVI wieku zamek zyskał na znaczeniu jako siedziba szlachecka.

W XVIII wieku zamek popadł w ruinę, a jego częściowe zniszczenie przyczyniło się do tego, że na wiele lat został zapomniany. Dopiero w XX wieku podjęto pierwsze prace konserwatorskie, mające na celu zabezpieczenie resztek budowli.

Obecnie zamek w Czchowie jest dostępny do zwiedzania, a największą atrakcją jest odrestaurowana wieża, z której roztacza się wspaniały widok na okolicę. Niedawno zamek przeszedł istotną rekonstrukcję, która przywróciła część jego dawnego blasku. Na zamku oraz w przylegających terenach zielonych można podziwiać ciekawe militaria z różnych okresów historycznych. Niedawna renowacja zamku nadała mu nowe życie, a turyści mogą nie tylko poznać jego historię, ale także cieszyć się widokami i eksponatami, które ożywiają atmosferę dawnych lat.

Istotne fakty o zamku w Czchowie

Wiek powstania

XIII wiek

Inicjator budowy

Wacław II (prawdopodobnie)

Styl architektoniczny

gotyk

Aktualny stan techniczny

częściowo zrekonsrtuowany

Adres

32-860 Czchów

Najważniejsze informacje turystyczne - zamek Czchów

Godziny otwarcia

Dziedziniec otwarty całodobowo, wejście na wieżę w określonych godzinach (w sezonie 9-18).

Ceny biletów

Zwiedzanie dziedzińca bezpłatne, wejście na wieżę za dobrowolną opłatą.

Wielojęzyczność

Opisy eksponatów po polsku i po angielsku.

Dostęp dla niepełnosprawnych

Osobom z niepełnosprawnością ruchową będzie ciężko dostać się na wieżę; sam dziedziniec nie sprawi problemu.

Parkingi

Wygodny darmowy parking 5 min marszu od zamku; już na parkingu obejrzymy kilka eksponatów.

Czas zwiedzania

Zwiedzenie zamkowego dziedzińca, wejście na wieżę, oglądnięcie eksponatów - ok. 40 min; obejrzenie militariów dookoła zamku może zająć drugie tyle.

Możliwości zwiedzania

Jedynie zwiedzanie bez przewodnika.

Dostęp dla psów

Psy mogą zwiedzić z nami dziedziniec.

Przedstawiamy najważniejsze wydarzenia związane z zamkiem w Czchowie. Poniższe daty pokazują kluczowe momenty w historii zamku, od jego powstania aż po współczesne prace rekonstrukcyjne.

Historia zamku w Czchowie w skrócie

◈ XIII wiek: Zamek zostaje wzniesiony jako murowana wieża strażnicza otoczona drewnianymi umocnieniami, prawdopodobnie z inicjatywy króla Wacława II.

◈ XIV wiek: W czasie panowania Kazimierza Wielkiego zamek został przebudowany i wzmocniony, aby pełnić funkcję obronną i celno-skarbową.

◈ 1356: Wzmianka o pierwszym burgrabim zamku, Imramie, synu Żegoty.

◈ XV/XVI wiek: Rozbudowa zamku, dołączenie podłużnego skrzydła mieszkalnego do południowej części.

◈ 1549: Przejęcie starostwa czchowskiego przez Seweryna Bonera.

◈ 1561: Wawrzyniec Spytko Jordan zostaje starostą czchowskim.

◈ II poł. XVI wieku: Początek upadku zamku, który przestaje być wymieniany w dokumentach lustracyjnych.

◈ 1772: Po pierwszym rozbiorze Polski zamek przechodzi pod władze austriackie.

◈ 1782: Sprzedaż starostwa czchowskiego Zofii z Chrząstkowskich Grabowskiej.

◈  1928: Pierwsze prace konserwatorskie mające na celu zabezpieczenie wieży.

◈  Lata 90. XX wieku: Prace konserwatorskie połączone z badaniami archeologicznymi, odsłonięcie fundamentów zamku.

◈  2003: Zakończenie rewitalizacji wieży i budowy tarasu widokowego na jej szczycie.

◈ 2018: Zakończenie prac rekonstrukcyjnych – odbudowa bramy z mostem zwodzonym, podniesienie murów obwodowych, odgruzowanie piwnic.

Ciekawostki o zamku w Czchowie

Imponująca wieża

Najstarszym elementem zamku jest 20-metrowa cylindryczna wieża, którą zbudowano w XIII wieku. Co ciekawe, dawniej wejście do wieży znajdowało się na wysokości 4 metrów, aby utrudnić wrogom dostęp.

Przystanek koronowanych głów

Czchowski zamek często gościł polskich królów, którzy zatrzymywali się tam w trakcie podróży. Wśród władców odwiedzających zamek byli m.in. Kazimierz Wielki oraz Władysław Jagiełło.

Odkrycia zamkowych skarbów

Archeolodzy w Czchowie odnaleźli tysiące zabytków, w tym fragmenty zbroi i liczne monety, jak denar krakowski Królowej Jadwigi. Najstarszym odkryciem jest grosz praski Wacława II z lat 1300-1305, znaleziony w 2018 r.

Szlak Militarno-Historyczny

Dookoła zamku w Czchowie wytyczono wyjątkowy szlak, który prezentuje eksponaty broni wojennej od średniowiecza po XX wiek. Na trasie można podziwiać m.in. onagera, trebusz, armatę oblężniczą oraz moździerz regimentowy. Dla odwiedzających przygotowano alejki, altanę z grillem i oświetlenie, zapewniające komfortowe zwiedzanie.

Czchowski zamek to miejsce pełne historii, które przyciąga zarówno turystów, jak i badaczy. Oto kilka fascynujących faktów, które odsłaniają jego burzliwą przeszłość i niezwykłe znaczenie w dziejach Polski.

Zamek Czchów w liczbach

wysokość zamkowej baszty (oryginalnie miała ok. 37 m)

ok. 20 m

średnica zamkowej baszty

12,5 m

grubość murów obwodowych, obiegających wzgórze

1,2 - 2 m

przedmiotów wydobytych podczas prac archeologicznych

60 tys.

Zamek w Czchowie - miejsce sądów i więzienie

Zamek w Czchowie skrywa wiele tajemnic, a jedna z nich dotyczy baszty, która według tradycji ludowej od dawna była związana z więzieniem. Już za czasów pierwszego burgrabiego, Imrama, zamek miał posiadać swoją policję, złożoną z awanturników pilnujących wykonywanie wyroków sądowych.

Zamek korzystał z pomocy trzech okolicznych wsi oraz młyna na rzece Dunajec. Król Kazimierz Wielki zwolnił wieś Siemiechów z obowiązku robocizny, nakazując jej dostarczać burgrabiemu różne dobra.

Sąd grodzki działał na zamku już w XIV wieku, a później powstał tutaj sąd ziemski. Niestety, złe zarządzanie starostów czchowskich doprowadziło do upadku zamku i likwidacji sądu w 1646 roku. Dopiero król Stanisław August Poniatowski postanowił przywrócić działalność sądu ziemskiego w Czchowie. Chcąc stworzyć odpowiednie warunki, nakazał odbudowę zamku lub postawienie nowej siedziby. Jego decyzję zatwierdził Sejm Czteroletni.

Niestety, ówczesny starosta Grabowski nie zdecydował się na odbudowę, co sugeruje, że stan obiektu był na tyle zły, że nie opłacało się to. Sąd zaczął działać w nowo postawionym budynku obok kościoła. W tamtym czasie jedynym elementem zamku nadającym się do użytku była baszta, więc całość przeznaczono na więzienie. Możliwe, że wcześniej funkcjonowała cela więzienna w piwnicy baszty, ponieważ starosta, sprawując na zamku władzę sądowniczą, musiał gdzieś egzekwować wyroki.

Ta historia pokazuje, że zamek w Czchowie był nie tylko twierdzą, ale także ważnym miejscem sądowniczym, które z biegiem lat utraciło swoje znaczenie.

Zamek Czchów w naszym obiektywie

Chcesz sprawdzić, jak wyglądała nasza wizyta na zamku?

W osobnym wpisie na blogu dzielimy się naszymi osobistymi przeżyciami związanymi z wizytą w zamku. W ten sposób możesz wybrać to, co Cię najbardziej interesuje: historia i fakty o samym zamku czy podążanie śladami naszych przeżyć. Zapraszamy!

Byliśmy tam - poznaj nasze wrażenia!

Odkryj więcej zamków i inspiracji 👇

Copyright © 2025 | Wykonanie PowRope [Dominika Powroźnik]

zdobywcyzamkow@gmail.com

725 538 846

Kontakt

Skontaktuj się z nami w razie pytań, sugestii, problemów lub po prostu po to, aby podzielić się swoją pasją do zamków. Czekamy na Twoją wiadomość! :)