Zamek w Melsztynie: Ruiny z widokiem na Dunajec

Na malowniczym wzgórzu Zamczysko, górującym nad doliną Dunajca, wznoszą się ruiny zamku w Melsztynie. Choć czas odcisnął na nich swoje piętno, miejsce to wciąż emanuje historią i tajemniczością, przyciągając miłośników średniowiecznych opowieści oraz turystów szukających niezwykłych widoków.

Dzieje zamku w Melsztynie

Zamek w Melsztynie został wzniesiony w XIV wieku przez Spycimira Leliwitę, kasztelana krakowskiego i zaufanego doradcę króla Władysława Łokietka. Przez kolejne stulecia był siedzibą rodu Leliwitów, a następnie przeszedł w ręce innych znamienitych rodzin, takich jak Jordanowie i Lanckorońscy.

W XVI wieku zamek przeszedł renesansową przebudowę, zyskując nowe elementy architektoniczne, w tym trójkondygnacyjny dom mieszkalny połączony drewnianymi gankami z wieżą oraz budynki gospodarcze. Wjazd do zamku prowadził przez wieżę bramną z mostem zwodzonym przerzuconym nad fosą.

Niestety, w 1771 roku, podczas konfederacji barskiej, zamek został splądrowany i spalony przez wojska rosyjskie. Od tego czasu popadał w ruinę, a kolejne części budowli ulegały zniszczeniu.

Odbudowa i obecny stan

W 2008 roku zamek został przekazany gminie Zakliczyn, co umożliwiło rozpoczęcie prac zabezpieczających i rekonstrukcyjnych. Od 2018 roku prowadzone są intensywne działania mające na celu przywrócenie zamku do dawnej świetności.

W 2023 roku zakończono odbudowę wieży mieszkalnej (donżonu), która obecnie ma 28 metrów wysokości i pięć kondygnacji. Z jej szczytu rozpościera się zapierający dech w piersiach widok na dolinę Dunajca, Pogórze Rożnowskie, Beskid Sądecki i Wyspowy, a przy dobrej widoczności można dostrzec nawet Tatry.

Zamek dziś

Zamek w Melsztynie to nie tylko zabytek, ale także miejsce spotkań miłośników historii i kultury. Wstęp na teren zamku jest bezpłatny, jednak ze względu na trwające prace budowlane, niektóre części mogą być czasowo niedostępne dla zwiedzających.

Zamek w Melsztynie to doskonałe miejsce dla każdego, kto pragnie poczuć ducha średniowiecza, podziwiać piękne krajobrazy i zanurzyć się w fascynującej historii.

Istotne fakty o zamku w Melsztynie

Wiek powstania

XIV wiek

Inicjator budowy

Spycimir Leliwita

Styl architektoniczny

gotyk

Aktualny stan techniczny

Zabezpieczona i częściowo odbudowana ruina.

Adres

32-840 Melsztyn

Najważniejsze informacje turystyczne - zamek Melsztyn

Godziny otwarcia

Ruiny otwarte do zwiedzania całodobowo.

Ceny biletów

Wejście na teren bezpłatne.

Parkingi

Bezpłatny parking kilkaset metrów poniżej ruin.

Dostęp dla niepełnosprawnych

Nierówny teren oraz schody w wieży - zwiedzenia na wózku lub o kulach będzie stanowiło problem.

Dostęp dla psów

Teren dostępny dla czwroronogów.

Czas zwiedzania

ok. 30 min

Tablice informacyjne

Kilka tablic z historią zamku przy wieży.

Wielojęzyczność

Brak.

Zamek w Melsztynie przez wieki był świadkiem burzliwych wydarzeń, wielkich ambicji i dramatycznych losów swoich właścicieli. Od czasów średniowiecznych aż po współczesność jego mury pamiętają zarówno rycerską chwałę, jak i upadek. Oto najważniejsze momenty w historii tej niezwykłej warowni, które układają się w fascynującą opowieść o sile, polityce i przemijaniu.

Historia zamku w Melsztynie - kalendarium wydarzeń

◈ ok. 1340: Budowa zamku przez Spycimira herbu Leliwa, kasztelana krakowskiego.

◈ 1362: Pierwsza wzmianka o zamku w dokumentach historycznych.

◈ XV w.: Zamek zostaje rozbudowany i staje się jedną z ważniejszych rezydencji możnowładczych w Małopolsce.

◈ 1439: Śmierć Spytka z Melsztyna (wnuka fundatora) w bitwie pod Grotnikami jako przywódcy polskich husytów.

◈ XVI w.: Przejście zamku w ręce rodu Jordanów przez małżeństwo Anny Melsztyńskiej.

◈ 1581: Własność zamku przejmuje ród Tarłów.

◈ XVII w.: Zamek kilkukrotnie przechodzi z rąk do rąk – m.in. Stadnickich, Lubomirskich, Zasławskich.

◈ 1655: Zamek zostaje spalony przez wojska szwedzkie podczas potopu.

◈ po 1655: Zamek nie zostaje odbudowany i popada w ruinę.

◈ XVIII w.: Ruiny są wykorzystywane przez okoliczną ludność jako źródło materiału budowlanego.

◈ XIX w.: Melsztyn trafia w ręce Lanckorońskich.

◈ 1864: Zamek oficjalnie uznany za trwałą ruinę.

◈ lata 70. XX w.: Przeprowadzenie pierwszych zabezpieczeń ruin przed dalszym niszczeniem.

◈ 2008: Rozpoczęcie działań gminy Zakliczyn na rzecz zagospodarowania wzgórza zamkowego.

◈ 2013: Zamek zostaje wpisany do rejestru zabytków jako obiekt o szczególnej wartości kulturowej.

◈ 2018: Wzmożone prace porządkowe i zabezpieczające.

◈ 2021: Uruchomienie projektu rewitalizacji.

◈ obecnie: Zamek w Melsztynie stanowi atrakcję turystyczną z pięknym widokiem na dolinę Dunajca i tablicami informacyjnymi.

Ciekawostki o zamku w Melsztynie

Strażnik szlaku handlowego

Zamek w Melsztynie pełnił kluczową rolę w ochronie szlaku handlowego, który w średniowieczu łączył Polskę z Węgrami. Wzdłuż Dunajca, w miejscach takich jak Melsztyn, budowano warownie, które miały zabezpieczać karawany handlowe przed napadami, a także zapewniać kontrolę nad szlakiem.

Centrum ruchu husyckiego

W XV wieku zamek w Melsztynie stał się jednym z ośrodków husytyzmu w Polsce, szczególnie pod rządami Spytka z Melsztyna. Spytek był zwolennikiem reformatorskich idei Jana Husa. Jego postawa wywołała konflikt z ówczesnym królem Władysławem Jagiełłą, który nie akceptował husyckich poglądów, co doprowadziło do poważnych konsekwencji dla Spytka i jego rodu.

Schronisko turystyczne

W XIX wieku, kiedy zamek popadał w ruinę, jego teren stał się popularnym miejscem wypoczynkowym. Lanckorońscy, którzy byli właścicielami Melsztyna, postanowili wybudować schronisko turystyczne na zamkowym wzgórzu. Niestety, schronisko nie przetrwało długo.

Legenda o lochach i skarbach

Jedna z legend związanych z zamkiem mówi o ukrytym przejściu podziemnym, które miało prowadzić z zamku do pobliskiego klasztoru. Przejście miało stanowić tajny kanał ucieczki dla mieszkańców warowni w przypadku niebezpieczeństwa. W podziemiach miały być ukryte wielkie skarby Melsztyńskich.

Zamek w Melsztynie to miejsce pełne tajemnic i fascynujących historii, które sięgają średniowiecza. Jego mury, choć dziś w ruinie, pamiętają czasy rycerzy, husytyzmu, a także mroczne legendy. Poznaj kilka niezwykłych ciekawostek, które sprawiają, że to miejsce wciąż budzi emocje i przyciąga turystów z całej okolicy.

Zamek Melsztyn w liczbach

powierzchnia terenu, na którym znajduje się zamek

 1,16 ha 

wymiary podstawy wieży mieszkalnej

10,5 x 15 m

wysokość odbudowanej wieży mieszkalnej

28 m

koszt odbudowy i rekonstrukcji w latach 2018-2023

ponad 5 mln zł

Legenda o Rycerzu spod Melsztyńskich Murów

Dawno, dawno temu, w czasach, gdy Polska była krainą pełną zamków, rycerzy i wielkich bitew, żył pewien możnowładca – Spytek z Melsztyna. Był to człowiek odważny, mądry i pełen pasji. Ale też uparty jak muł i wierny swoim przekonaniom bardziej niż komukolwiek.

Spytek, zainspirowany naukami husytów – ludzi, którzy pragnęli odnowy Kościoła – postanowił poprzeć ich sprawę. Nie wszystkim się to podobało, zwłaszcza potężnemu biskupowi Zbigniewowi Oleśnickiemu, który miał wielki wpływ na króla.

W 1439 roku doszło do bitwy pod Grotnikami. Spytek, dowodząc swoimi wojskami, stanął naprzeciw armii królewskiej. Walka była zacięta, ale los nie sprzyjał Melsztyńskiemu. Został ciężko ranny, pojmany, a następnie osądzony jako zdrajca. Pozostawiono go na polu bitwy, gdzie po kilku dniach zmarł.

Od tamtej pory, mówią mieszkańcy Melsztyna, nocami można zobaczyć zjawę rycerza w pełnej zbroi, jadącego na karym koniu z rozwianym proporcem, zmierzającego w stronę ruin zamku. To rycerz Spytek wraca do swojego ukochanego zamku.

Obraz rycerza-widmo wygenerowany przez AI.

Zamek Melsztyn w naszym obiektywie

Chcesz sprawdzić, jak wyglądała nasza wizyta na zamku?

W osobnym wpisie na blogu dzielimy się naszymi osobistymi przeżyciami związanymi z wizytą w zamku. W ten sposób możesz wybrać to, co Cię najbardziej interesuje: historia i fakty o samym zamku czy podążanie śladami naszych przeżyć. Zapraszamy!

Byliśmy tam - poznaj nasze wrażenia!

Odkryj więcej zamków i inspiracji 👇

Copyright © 2025 | Wykonanie PowRope [Dominika Powroźnik]

zdobywcyzamkow@gmail.com

725 538 846

Kontakt

Skontaktuj się z nami w razie pytań, sugestii, problemów lub po prostu po to, aby podzielić się swoją pasją do zamków. Czekamy na Twoją wiadomość! :)