Zamek Tropsztyn: Warownia z Tajemnicą nad Dunajcem
Nad malowniczym Jeziorem Czchowskim, w sercu Pogórza Rożnowskiego, wznosi się zamek Tropsztyn. Choć jego historia sięga średniowiecza, dziś zachwyca nie tylko odtworzonymi murami i basztą, ale też tajemniczą legendą o inkaskim skarbie.
Początki i rozwój Tropsztyna
Pierwsze ślady obronnej siedziby w tym miejscu sięgają XII–XIII wieku. Z czasem drewniane umocnienia zastąpiły kamienne mury, a zamek stał się strażnikiem ważnego szlaku handlowego prowadzącego na Węgry. W XIV i XV wieku rozbudowano go o budynek mieszkalny i potężną narożną wieżę.
Upadek i ruina
Choć zamek miał chronić podróżnych i kupców, bywało z tym różnie. Zdarzało się, że jego burgrabiowie… sami napadali na przepływających Dunajcem handlarzy. Ta „działalność” nie spodobała się sąsiadom – w XVI wieku warownia została zdobyta i zniszczona, a przez kolejne stulecia popadała w ruinę.
Powrót do życia
Przez długi czas Tropsztyn pozostawał zapomniany, aż w XX wieku powrócił do życia. To właśnie wtedy zaczęto odbudowywać mury i przywracać im dawny kształt. Do dziś udało się odbudować mury zewnętrzne, bramę wschodnią oraz XVI-wieczną bramę wjazdową; część murów pochodzi z oryginału, choć dużą rolę odgrywają rekonstrukcje.
Zamek Tropsztyn dzisiaj
Dziś Tropsztyn jest jedną z ciekawszych atrakcji regionu, otwartą dla zwiedzających głównie w sezonie letnim. W środku znajdziemy dziedziniec, Salę Rycerską, wystawy poświęcone kulturze Inków i tajemnicom zamku, a także podziemną trasę prowadzącą przez lochy.
Na turystów czeka też kawiarnia i sklepik z peruwiańskimi pamiątkami – to nietypowe połączenie historii i egzotyki. Z wieży rozciąga się wspaniała panorama na Jezioro Czchowskie i zielone wzgórza, a dodatkową ciekawostką jest… lądowisko dla helikopterów na szczycie zamku.
Istotne fakty o zamku Tropsztyn
Wiek powstania
przełom XIII i XIV wieku (murowana warownia)
Inicjator budowy
Gniewomir lub Zbrosław Ośmioróg
Styl architektoniczny
gotyk
Aktualny stan techniczny
odbudowana rekonstukcja z betonu i kamienia
Adres
33-314 Wytrzyszczka
Najważniejsze informacje turystyczne
Godziny otwarcia
Zamek otwarty jest dla zwiedzających od połowy czerwca do połowy września, w godzinach 9.30-18.00 na weekendach i 9.30-17.00 na tygodniu.
Ceny biletów
Dorośli 25zł, dzieci 15zł.
Dostęp dla niepełnosprawnych
Pod zamkiem znajduje się parking dla niepełnosprawnych, niestety samo zwiedzanie obejmuje wieże, podziemia i nierówności (widać jednak przygotowane miejsce na windę w wieży),
Parkingi
Pod zamkiem parking dla niepełnosprawnych, przy rzece kilkaset metrów poniżej zamku parking ogólny.
Czas zwiedzania
W zamku można spędzić od godziny do kilku, w zależności od zainteresowania dziecka salą zabaw i rodziców kawą w kawiarni :)
Możliwości zwiedzania
Zwiedzanie indywidualne, z papierowym przewodnikiem.
Wielojęzyczność
Brak.
Historia zamku Tropsztyn to prawdziwa podróż przez wieki – od średniowiecznych rycerzy i walk o handel na Dunajcu, przez czasy upadku i zapomnienia, aż po współczesną odbudowę i otwarcie dla turystów. Oto kalendarium najważniejszych wydarzeń, które ukształtowały losy Tropsztyna.
Historia zamku Tropsztyn w skrócie
◈ 1231: Pierwsza wzmianka o zamku Tropsztyn. Warownia powstała na początku XIII wieku z inicjatywy rodu Ośmiorogów-Gierałtów.
◈ XIV wiek: Prawdopodobnie wtedy powstały pierwsze murowane zabudowania zamku.
◈ 1390: Zamek przechodzi we władanie rycerza Chebdy z Tropsztyna (Starykoń) po ożenku z przedstawicielką rodu Gierałtów.
◈ 1535: Zamek zostaje przymusowo przekazany – na mocy królewskiego nakazu (w okresie kontrreformacji) – kasztelanowi sandomierskiemu Piotrowi Kmicie.
◈ 1541: Zamek staje się własnością rodu Robkowskich (spokrewnionych z Gierałtami).
◈ 1556: Właścicielami zostają Gabańscy herbu Janina.
◈ 1574: Zamek zostaje zrujnowany przez właścicieli Rożnowa z powodu napadów, które prowadzono z jego murów.
◈ 1581: Zamek trafia we władanie rodu Łyczków.
◈ XVII wiek: Zamek przejmuje ród Zborowskich.
◈ 1608: Zamek uznany oficjalnie za ruinę.
◈ 1863: Historyk Feliks Jan Szczęsny Morawski przeprowadza pierwsze badania archeologiczne na terenie zamku.
◈ 1970: Andrzej Benesz (wicemarszałek Sejmu) zakupuje ruiny zamku, podejmując następnie badania związane z legendą o skarbie Inków.
◈ 1976: Tragiczna śmierć Andrzeja Benesza – legendy mówią o klątwie Inków, która zakończyła jego poszukiwania.
◈ 1990: Fundacja Odbudowy Zamku Tropsztyn przejmuje zamek i rozpoczyna proces rekonstrukcji.
◈ 1993: Zamek zostaje formalnie odbudowany i od tego czasu udostępniany zwiedzającym w sezonie letnim.
◈ lata 1997–1999: Rekonstrukcja murów zewnętrznych, odnowienie bramy wschodniej oraz XVI-wiecznej bramy wjazdowej.
Ciekawostki o zamku Tropsztyn
Zamek rozbójników nad Dunajcem
W XVI wieku burgrabiowie Tropsztyna zamiast bronić szlaku, urządzali pirackie napady na łodzie i tratwy spławiane Dunajcem. Miało to fatalne konsekwencje – w 1574 roku panowie sąsiedniego Rożnowa, prawdopodobnie za zgodą starosty sądeckiego, napadli na zamek i doszczętnie go zrujnowali. Tak zakończyła się rozbójnicza historia tej warowni.
Podziemne sekrety Tropsztyna
Według legend pod zamkiem miały istnieć dwa wydrążone przejścia – jedno prowadziło aż do sąsiedniego zamku w Czchowie, drugie zaś przebiegało pod samym Dunajcem i miało wyjście w Tropiu, po drugiej stronie rzeki. Nie zachowały się jednak żadne ślady tych tuneli.
Ogniotrwała odbudowa
Dzisiejszy zamek to połączenie oryginalnych murów z nową rekonstrukcją – granicę pokazuje czerwona linia na ścianach. Odbudowa została wykonana bez drewna, wyłącznie z betonu i kamienia, by zamek już nigdy nie padł ofiarą pożaru. Dzięki temu Tropsztyn jest jednocześnie zabytkiem i trwałą, nowoczesną konstrukcją.
Lądowisko helikopterowe
Niezwykłym elementem dzisiejszego zamku jest… lądowisko helikopterowe umieszczone na jego dachu. To nietypowe połączenie średniowiecznej warowni i nowoczesnej infrastruktury robi zaskakujące wrażenie.
Tropsztyn to zamek, który potrafi zaskakiwać na każdym kroku. Jego historia pełna jest mrocznych epizodów o rozbójnikach oraz legend o tajemniczych korytarzach pod Dunajcem i skarbie Inków . A gdy dodamy do tego „odporność na ogień” dzisiejeszej odbudowy i nowoczesny akcent w postaci lądowiska dla helikopterów, otrzymujemy miejsce, gdzie średniowiecze spotyka się z XXI wiekiem w wyjątkowo intrygujący sposób.
Zamek Tropsztyn w liczbach
tyle wg badań zajmował pierwotny plan zamku
ok. 22 x 32 m
tle poziomów miała narożna wieża zamku (w tym piwnicę)
5 kondygnacji
grubość pierwotnego muru obwodowego zamku
1,9 m
wysokość wzgórza, na którym stoi zamek
429 m n.p.m.
Skarb Inków w Zamku Tropsztyn
Zamek Tropsztyn ma swoją własną, egzotyczną legendę, która przenosi nas aż do dalekiego Peru. Według podań, pewien polski rycerz – Sebastian Berzewiczy – miał poślubić inkaską księżniczkę, córkę samego Atahualpy, ostatniego władcy Inków. Ich potomek, osiedlając się w Polsce, miał przywieźć do Tropsztyna część bajecznego skarbu. Złoto, klejnoty, kosztowności… – wszystko to miało znaleźć bezpieczną kryjówkę w zamkowych lochach.
O czym mówi legenda?
Przez wieki wieść o skarbie Inków rozpalała wyobraźnię poszukiwaczy przygód. Mówi się, że korytarze pod zamkiem kryją skrzynie pełne złota i tajemnych przedmiotów rodem z Ameryki Południowej. Ale jest haczyk – podobno nad skarbem ciąży potężna klątwa. Ktokolwiek spróbuje go odnaleźć, ma zapłacić najwyższą cenę…
Zemsta faraona po polsku?
W latach 70. XX wieku do legendy powrócono. Andrzej Benesz, wicemarszałek Sejmu i pasjonat historii, wierzył, że uda mu się odkryć skarb. Kupił zamek i podjął się badań, jednak w 1976 roku zginął tragicznie w wypadku samochodowym. Dla wielu była to tylko przypadkowa katastrofa, ale inni uznali to za znak – klątwa, niczym w opowieściach o „zemście faraona” w Egipcie.
Skarb wciąż czeka
Do dziś nikt nie potwierdził, że skarb faktycznie istnieje. Ale sama legenda sprawia, że Zamek Tropsztyn jest miejscem owianym aurą tajemnicy. Zwiedzając jego mury, można poczuć dreszcz emocji – a kto wie, może gdzieś głęboko pod ziemią naprawdę czeka złoto Inków?
Zamek Tropsztyn w naszym obiektywie
Chcesz sprawdzić, jak wyglądała nasza wizyta na zamku?
W osobnym wpisie na blogu dzielimy się naszymi osobistymi przeżyciami związanymi z wizytą w zamku. W ten sposób możesz wybrać to, co Cię najbardziej interesuje: historia i fakty o samym zamku czy podążanie śladami naszych przeżyć. Zapraszamy!
Byliśmy tam - poznaj nasze wrażenia!
Odkryj więcej zamków i inspiracji 👇
Copyright © 2025 | Wykonanie PowRope [Dominika Powroźnik]
zdobywcyzamkow@gmail.com
725 538 846
Kontakt
Skontaktuj się z nami w razie pytań, sugestii, problemów lub po prostu po to, aby podzielić się swoją pasją do zamków. Czekamy na Twoją wiadomość! :)