Zamek w Kwidzynie: Gotycka perła Dolnego Powiśla

Zamek w Kwidzynie to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków gotyckiej architektury w Polsce. Monumentalna warownia z czerwonej cegły wyróżnia się unikalnym połączeniem funkcji obronnych, rezydencjonalnych i sakralnych. I oczywiście swoją wyjątkowo długą "wieżą ustępową"!

Twierdza kapituły pomezańskiej

W XIII wieku do Kwidzyna sprowadzono kapitułę pomezańską, a niedługo później powstała tu obronna strażnica. Budowę ceglanego zamku rozpoczęto w pierwszej połowie XIV wieku. Zamek służył jako siedziba biskupów pomezańskich i pełnił funkcję centrum władzy kościelnej oraz administracyjnej. Był blisko powiązany z Zakonem Krzyżackim, który zdominował region na kilka wieków. Architektonicznie zamek przypomina typową krzyżacką warownię z czworobocznym dziedzińcem, jednak jego najbardziej unikalnym elementem jest tzw. gdanisko – wieża ustępowa połączona z głównym budynkiem długim, arkadowym przejściem. To największa zachowana konstrukcja tego typu w Europie.

Świadek wojen i przemian

Zamek przechodził burzliwe dzieje. Został poważnie uszkodzony podczas wojny trzynastoletniej (1454–1466), kiedy to mieszkańcy Kwidzyna opowiedzieli się po stronie Polski przeciwko Krzyżakom. Po pokoju toruńskim znalazł się w granicach Korony Królestwa Polskiego i przez kolejne stulecia wielokrotnie zmieniał właścicieli. W XVIII wieku, w czasach pruskich, część zabudowań zamkowych rozebrano – w tym południowe skrzydło – aby uzyskać materiały budowlane. Mimo to do dziś zachowało się wiele elementów dawnej potęgi zamku.

Zamek w Kwidzynie dziś – muzeum z klimatem

Obecnie w zamku mieści się oddział Muzeum Zamkowego w Malborku. Zwiedzający mogą podziwiać ekspozycje poświęcone historii regionu, rzemiosłu artystycznemu, a nawet przyrodzie. Wnętrza zachowały średniowieczny klimat, a niezwykłe wrażenie robi zarówno dziedziniec, jak i potężne gdanisko. Zdecydowanie warto zwiedzić ten wspaniały zabytek!

Istotne fakty o zamku w Kwidzynie

Wiek powstania

XIV wiek

Inicjator budowy

kapituła pomezańska

Styl architektoniczny

styl gotycki

Aktualny stan techniczny

bardzo dobrze zachowany, mieści oddział Muzeum Zamkowego w Malborku

Adres

Katedralna 1, 82-500 Kwidzyn

Zamek w Kwidzynie - najważniejsze informacje turystyczne

Godziny otwarcia

Zamek w Kwidzynie można zwiedzać od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00–17:00. Wystawy są dostępne od środy do niedzieli do godziny 16:00.

Ceny biletów

Bilet normalny z audioprzewodnikiem kosztuje 31 zł, ulgowy 25 zł. Dzieci do 7 lat wchodzą za darmo. Dostępne są też bilety rodzinne oraz z Kartą dużej rodziny. We wtorek - wejście bezpłatne!

Sprawdź aktualne ceny i godziny otwarcia na oficjalnej stronie.

Dostęp dla niepełnosprawnych

Nie zauważyliśmy windy - dla osób z niepełnosprawnością ruchową łatwo dostępny jest tylko dziedziniec i parter zamku.

Dostęp dla psów

Zakaz wejścia dla zwierząt - z wyjątkiem psa przewodnika.

Parkingi

Spory parking zaraz przy wejściu do muzeum, wzdłuż katedry.

Czas zwiedzania

Ok. 1-2h, w zależności od tempa i dokładności zwiedzania.

Możliwości zwiedzania

Standardowo dostępne jest zwiedzanie z audioprzewodnikiem. Można jednak zamówić zwiedzanie z przewodnikiem po wcześniejszym kontakcie z muzeum.

Wielojęzyczność

Audioprzewodnik w języku polskim lub angielskim.

Zamek w Kwidzynie przez wieki był świadkiem wielkich wydarzeń – od czasów krzyżackich, przez walki o przynależność państwową, aż po współczesność. Każda z tych dat to krok w fascynującej historii tej gotyckiej warowni. Zanurz się w kalendarium, które odkrywa najważniejsze momenty w dziejach jednej z najbardziej niezwykłych twierdz Dolnego Powiśla.

Historia zamku w Kwidzynie w skrócie

◈ 1233: Powstaje diecezja pomezańska – pierwsza struktura kościelna na tym terenie, co zapoczątkowało rozwój Kwidzyna jako ośrodka religijnego.

◈ ok. 1250: W Kwidzynie zostaje ulokowana kapituła pomezańska, a miejsce staje się siedzibą biskupów.

◈ 1284: Kwidzyn otrzymuje prawa miejskie od kapituły pomezańskiej.

◈ ok. 1322–1345: Rozpoczyna się budowa murowanego zamku w stylu gotyckim – głównej siedziby kapituły pomezańskiej.

◈ 1330: Rozpoczyna się również budowa katedry (bazyliki katedralnej św. Jana Ewangelisty) połączonej z zamkiem.

◈ 2. poł. XIV w.: Wzniesione zostaje monumentalne gdanisko – wieża ustępowa połączona z zamkiem długim gankiem.

◈ 1374: Ukończenie budowy głównej części zamku wraz z systemem fortyfikacji.

◈ 1410: Po bitwie pod Grunwaldem zamek na krótko zajmują wojska polskie.

◈ 1451: Mieszkańcy Kwidzyna przystępują do antykrzyżackiego Związku Pruskiego.

◈ 1454: W czasie wojny trzynastoletniej wojska polskie zdobywają zamek i miasto.

◈ 1466: Na mocy II pokoju toruńskiego zamek i Kwidzyn zostają przyłączone do Korony Królestwa Polskiego.

◈ 1525: Po sekularyzacji Prus zamek przechodzi pod zwierzchnictwo Prus Książęcych – staje się własnością świecką.

◈ 1701: Kwidzyn wchodzi w skład Królestwa Prus, a zamek traci funkcje administracyjne i zaczyna podupadać.

◈ 1798: Rozpoczyna się rozbiórka południowego skrzydła zamku – cegły zostają wykorzystane do innych budów.

◈ 1853: Zamek zostaje częściowo odrestaurowany i zaadaptowany na potrzeby szkoły.

◈ 1930: Rozpoczynają się prace konserwatorskie, które ratują obiekt przed dalszym zniszczeniem.

◈ 1950: Po II wojnie światowej zamek zostaje przejęty przez państwo polskie i zabezpieczony jako zabytek.

◈ 1973: Zamek w Kwidzynie staje się oddziałem Muzeum Zamkowego w Malborku i zostaje otwarty dla zwiedzających.

Ciekawostki o zamku w Kwidzynie

Unikalne gdanisko

Gdanisko, czyli potężna wieża sanitarno-obronna, połączona jest z zamkiem krytym, arkadowym gankiem o długości 54–56 metrów, wspartym na pięciu imponujących filarach. To jedna z najdłuższych i najbardziej spektakularnych tego typu konstrukcji w Europie. Pierwotnie nieczystości spływały tu bezpośrednio do rzeki Liwy.

Dzwonnica i bergfried

Czwartą, najwyższą wieżę zamku, wzniesiono od strony południowo‑zachodniej. Pełniła ona rolę dzwonnicy katedry, wieży ostatecznej obrony (bergfried) i wartowniczo‑sygnalizacyjną -umożliwiała łączność świetlną z zamkami w Gniewie i Nowem. Szczyt wieży wieńczył krenelaż, a wysokość o ponad 20 metrów przewyższała pozostałe wieże zamku.

Sakralno‑obronny duet

Zamek powstał równolegle z gotycką konkatedrą św. Jana Ewangelisty i od połowy XIV wieku był z nią fizycznie połączony, tworząc niezwykły kompleks sakralno‑obronny; jego najwyższa narożna wieża służyła zarówno jako bergfried, jak i dzwonnica, co podkreśla wyjątkowy, hybrydowy charakter tej warowni.

Zamek w ogniu wojny

W 1478 roku, podczas tzw. Wojny Książęcej, mieszkańcy miasta, obawiając się zbliżającej się armii polskiej, celowo podpalili Kwidzyn, chroniąc się wewnątrz zamku. Ogień zniszczył znaczną część zabudowań palatynatu, co wymusiło późniejszą odbudowę warowni i przyczyniło się do utraty niektórych skrzydeł zamku w kolejnych latach.

Zamek w Kwidzynie skrywa wiele niezwykłych tajemnic i detali, które łatwo przeoczyć podczas szybkiego zwiedzania. Od rekordowo długiego ganku aż po dramatyczne epizody z historii – każda z tych ciekawostek pozwala spojrzeć na warownię z nowej, zaskakującej perspektywy. Gotowi na małą podróż w głąb średniowiecznych murów?

Zamek Kwidzyn w liczbach

orientacyjne wymiary planu zamku

49 x 50 m

pierwotna wysokość najwyższej wieży, sprzężonej z katedrą

56 metrów

wymiary wewnętrznego dziedzińca

12 x 16 m

długość korytarza prowadzącego do gdaniska

ok. 55 metrów

Legenda z Kwidzyna: Jak miłość zbudowała latrynę?

Dawno, dawno temu, w czasach, gdy w zamku w Kwidzynie rządzili poważni, surowi kanonicy, wydarzyła się rzecz niezwykła. Jeden z nich – młody, pełen pasji duchowny – zakochał się potajemnie w pięknej dziewczynie z miasta. Miłość była zakazana, ale serce nie słucha rozkazów, nawet tych zapisanych w księgach świętych.

Kanonik próbował zapomnieć, próbował się modlić, ale uczucie paliło go niczym ogień. W końcu, gdy jego ukochana odrzuciła go raz na zawsze, poprzysiągł: „Nie chcę już nigdy kochać! Będę wypróżniał się na miłość!”. Jako znak swojej przemiany nakazał wznieść ogromną wieżę ustępową. Zbudowano ją nad rzeką, która po niemiecku brzmiała... „Miłość”.

Tak powstało gdanisko – wieża, z której wychodzi długi, zadaszony ganek niczym most do samotności. Każdy, kto nim przechodził, mógł zastanowić się nad tym, jak miłość potrafi przemienić serce – i jak wielkie może być cierpienie, które kryje się za murami nawet najpotężniejszego zamku.

Dzięki komu znamy tę legendę?

W 1635 roku francuski dyplomata Charles Ogier, sekretarz poselstwa królewskiego uczestniczącego w rokowaniach polsko-szwedzkich, odwiedził Kwidzyn. W swoim dzienniku szczegółowo opisał zamek i jego niezwykłe elementy, zwracając szczególną uwagę na monumentalne gdanisko. To właśnie dzięki jego relacji znamy przytoczoną powyżej lokalną legendę o duchownym, który z miłości i rozpaczy kazał zbudować wieżę ustępową nad rzeką Liwą (wtedy zwaną Liebe - po niemiecku "Miłość"). Dzisiaj bieg rzeki się zmienił i gdanisko nie znajduje się już nad nią.

Zamek Kwidzyn w naszym obiektywie

Chcesz sprawdzić, jak wyglądała nasza wizyta na zamku?

W osobnym wpisie na blogu dzielimy się naszymi osobistymi przeżyciami związanymi z wizytą w zamku. W ten sposób możesz wybrać to, co Cię najbardziej interesuje: historia i fakty o samym zamku czy podążanie śladami naszych przeżyć. Zapraszamy!

Byliśmy tam - poznaj nasze wrażenia!

Odkryj więcej zamków i inspiracji 👇

Copyright © 2025 | Wykonanie PowRope [Dominika Powroźnik]

zdobywcyzamkow@gmail.com

725 538 846

Kontakt

Skontaktuj się z nami w razie pytań, sugestii, problemów lub po prostu po to, aby podzielić się swoją pasją do zamków. Czekamy na Twoją wiadomość! :)