Zamek w Szydłowie: Średniowieczna Twierdza na Szlaku Królów

Położony w województwie świętokrzyskim Szydłów, nazywany niekiedy „polskim Carcassonne”, to jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast w Polsce. Zamek w Szydłowie, otoczony oryginalnymi murami obronnymi i licznymi zabytkami, przyciąga miłośników historii i architektury. Choć zamek w Szydłowie nie jest ogromny, to średniowieczny klimat tej miejscowości trzeba poczuć!

Początki Zamku w Szydłowie

Początki zamku sięgają XIV wieku, kiedy to król Kazimierz Wielki rozpoczął jego budowę jako część większego projektu obrony południowo-wschodnich granic królestwa. Zamek w Szydłowie miał kluczowe znaczenie dla ochrony handlowego szlaku z Krakowa do Sandomierza, a jego strategiczne położenie wzmocniono imponującymi murami obronnymi o długości prawie 700 metrów, otaczającymi całe miasto. Zamek, złożony z wieży strażniczej, bramy oraz zamkowych murów, był sercem tętniącego życiem Szydłowa.

W XV wieku zamek przeszedł w ręce możnych rodów szlacheckich, które nadały mu bardziej rezydencjonalny charakter. Przez wieki zamek rozbudowywano, jednak wojny i grabieże wielokrotnie go niszczyły. W XVII wieku zamek został zdewastowany, doprowadzając do jego powolnego upadku.

Lata Upadku Szydłowa

W 1630 roku zbuntowane wojska królewskie spaliły zamek w Szydłowie. Kolejne klęski przyniosły najazdy Jerzego II Rakoczego, potop szwedzki i wojna północna. Choć odbudowany w 1723 roku, zamek zniszczyły wojska napoleońskie, urządzając tam stajnie. Przez długie lata obiekt był zaniedbany i wykorzystywany głównie jako magazyn oraz miejsce do przechowywania materiałów.

W XIX wieku, kiedy zainteresowanie zabytkami historycznymi wzrosło, podjęto pierwsze prace zabezpieczające ruiny przed całkowitym zawaleniem. Dopiero w XX wieku, po II wojnie światowej, przeprowadzono gruntowniejsze renowacje, które pozwoliły częściowo przywrócić dawny kształt zamku.

Zamek Dziś – Czego Można Się Spodziewać

Dzisiaj w Szydłowie można zobaczyć niepowtarzalną Bramę Krakowską oraz imponujące mury obronne z XIV wieku. Kolejną atrakcją jest unikatowy Jagielloński Pałac Królewski, gdzie można zobaczyć prywatną komnatę króla oraz średniowieczne piece hypokaustyczne. Naprzeciwko znajduje się także Muzeum Zamków Królewskich, mieszczące się w Skarbczyku. Muzeum prezentuje makiety zamków w technologii 3D oraz realistyczne figury historycznych postaci, jak Zawisza Czarny czy król Kazimierz Wielki. Nie brakuje tu też ekspozycji archeologicznych oraz aplikacji multimedialnych - słowem, każdy znajdzie coś dla siebie!

Istotne fakty o zamku w Szydłowie

Wiek powstania

XIV wiek

Inicjator budowy

Kazimierz III Wielki

Styl architektoniczny

gotyk

Aktualny stan techniczny

częściowo odbudowany; mieści muzeum

Adres

Szkolna 8, 28-225 Szydłów

Najważniejsze informacje turystyczne

Godziny otwarcia

W okresie od maja do września zamek otwarty od 10:00 do 18:00, w kwietniu i październiku od 09:00 do 17:00, a od listopada do marca od 08:00 do 16:00.

Ceny biletów

Bilet na wszystkie obiekty w Szydłowie kosztuje 35 zł (normalny) lub 25 zł (ulgowy), a bilet rodzinny (dla 2 dorosłych i 2 dzieci) – 100 zł. Wstęp na sam Plac Zamkowy kosztuje 25 zł (normalny) lub 20 zł (ulgowy). Grupom liczącym co najmniej 15 osób przysługują bilety ulgowe.

Więcej informacji na stronie Szydłowa,

Dostęp dla psów

Plac zamkowy można zwiedzać z czworonogiem.

Dostęp dla niepełnosprawnych

Większość obiektów przystosowano do osób z niepełnosprawnościami.

Parkingi

W mieście znajdziemy kilka sporych bezpłatnych parkingów.

Możliwości zwiedzania

Zwiedzanie Szydłowa jest możliwe indywidualnie, grupowo lub z przewodnikiem, którego należy zarezerwować co najmniej tydzień wcześniej. Wspomaganie zwiedzania zapewnia aplikacja „Odkrywaj Szydłów” w językach polskim i angielskim.

Czas zwiedzania

Zwiedzanie zamku wraz z muzeum oraz murów z bramą - ok. 2h.

Wielojęzyczność

Aplikacja do zwiedzania w języku polskim i angielskim.
Tablice informacyjne na zamku głównie w języku polskim.

Oto fascynująca podróż przez dzieje zamku w Szydłowie – miejsca o bogatej historii, pełnej chwały, zniszczeń i odradzania się na nowo. Zapraszamy do prześledzenia najważniejszych momentów, które ukształtowały historię tej wyjątkowej warowni.

Zamek Szydłów - kluczowe momenty w historii

◈ XIV wiek: Król Kazimierz III Wielki inicjuje budowę zamku jako część systemu obronnego południowo-wschodnich granic Polski.

◈ XV wiek: Zamek przechodzi w ręce rodów szlacheckich, co zmienia jego charakter na bardziej rezydencjalny.

◈ 1528: Zamek zostaje częściowo zniszczony podczas pożaru, po którym rozpoczęto jego odbudowę.

◈ 1564: Przeprowadzono prace modernizacyjne, które objęły dostosowanie zamku do użytku mieszkalnego i obronnego.

◈ 1655-1660: Podczas potopu szwedzkiego zamek zostaje znacznie zniszczony przez wojska szwedzkie.

◈ 1670: Kolejny pożar trawi część zamku, a dalsze prace renowacyjne są ograniczone przez brak funduszy.

◈ 1768: W czasie konfederacji barskiej zamek służy jako punkt oporu przeciw wojskom rosyjskim.

◈ 1789: Zamek zostaje przekazany w ręce prywatne.

◈ 1815: Po kongresie wiedeńskim Szydłów wraz z zamkiem trafia w granice Królestwa Polskiego pod zaborem rosyjskim.

◈ 1830: Zamek staje się miejscem lokalnych zgromadzeń powstańców listopadowych.

◈ 1846: Podczas rabacji galicyjskiej Szydłów i zamek przeżywają niszczące napaści.

◈ 1863: Zamek służy jako miejsce schronienia powstańców styczniowych.

◈ 1945: Po zakończeniu II wojny światowej zamek zostaje zabezpieczony, a częściowa renowacja ma na celu zachowanie ocalałych struktur.

◈ 1960: Rozpoczynają się prace konserwatorskie, które mają na celu odbudowę i ochronę murów zamkowych.

◈ 1980: Powstaje Muzeum Zamków Królewskich w Szydłowie, które gromadzi eksponaty i dokumentuje historię zamku.

◈ 2008: Zamek w Szydłowie zostaje wpisany na listę Pomników Historii.

Ciekawostki o zamku w Szydłowie

Miasto królewskich wizyt

Król Kazimierz Wielki odwiedził Szydłów aż 7 razy, a dziś jego królewska postać w pełnym stroju czeka na zwiedzających w muzeum. Władysław Jagiełło upodobał sobie Szydłów jeszcze bardziej – gościł tu aż 17 razy! To właśnie za jego panowania na zamku powstał królewski pałac. Na placu zamkowym spotkać można rzeźby Jagiełły i królowej Jadwigi, a w muzeum – dokładnie odwzorowaną postać króla.

Jagielloński Pałac Królewski

Jagielloński Pałac Królewski w Szydłowie to jedyna, w pełni zachowana średniowieczna rezydencja królów polskich. Dzieli się na dwie części: reprezentacyjną audiencyjną i prywatną komnatę królewską. Władysław Jagiełło w trakcie swoich pobytów odbywał tu sądy. W przyziemiu znajduje się sala tortur oraz unikatowe średniowieczne piece hypokaustyczne.

Ocalały przez... brak kupca?

W 1630 roku zbuntowani żołnierze królewscy podpalili zamek w Szydłowie. Kolejne ciosy przyszły wraz z potopem szwedzkim, wojną północną i przemarszem wojsk napoleońskich, które urządziły w zamku stajnie. Mimo zniszczeń, zamek przetrwał prawdopodobnie dzięki... braku kupca! W 1822 roku mury wystawiono na licytację, lecz nikt ich nie chciał – darmowy kamień w okolicy był bardziej kuszący, dzięki czemu zamek uniknął rozbiórki.

Nie tylko zamek - miasto zabytków

W Szydłowie znajduje się najstarsza synagoga w województwie świętokrzyskim, zbudowana w latach 1534-1564. Warto też odwiedzić kościół pw. Wszystkich Świętych, który zachwyca średniowieczną polichromią z około 1375 roku. Na prawdziwych eksploratorów czekają też ruiny szpitala dla ubogich i kościoła pw. Ducha Świętego.

Szydłów był ulubionym celem wizyt polskich królów, którzy zatrzymywali się w imponującej części rezydencjonalnej. Te mury kryją niejedną fascynującą opowieść, a ich dzieje wciąż zaskakują! Zapraszamy do zapoznania się z kilkoma ciekawostkami o tym niezwykłym miejscu.

Zamek Szydłów w liczbach

średnice cylindrycznych wież, które początkowo znajdowały się w miejscu "Skarbczyka"

10,6 m i 10,7 m

wymiary domu północno-wschodniego

15,3 x 35,5 m

wymiary części rezydencjonalnej (pałacu)

12,8 x 34,8 m

taką powierzchnię zajmował zamek na początku XV wieku

prawie 7 tys. m²

Legenda o zbóju Szydle i powstaniu Szydłowa

Dawno, dawno temu, w gęstych lasach niedaleko Krakowa, grasowała banda zbójników dowodzona przez okrutnego herszta, Szydłę. Nie oszczędzał nikogo – napadał na kupców, podróżnych, a nawet szlachetne orszaki. Ludzie mówili, że miał serce z kamienia i ogromny topór, którym siać mógł postrach nawet wśród najdzielniejszych rycerzy.

Pewnego dnia Szydło ze swoją bandą napadł na bogaty orszak, w którym podróżował biskup krakowski. Przerażeni ludzie myśleli, że to ich koniec. Jednak biskup, zamiast uciekać czy walczyć, ukląkł na środku drogi i zaczął się gorąco modlić: „Panie, jeśli nas ocalisz, obiecuję, że na tym miejscu wybuduję kościół.” I wtedy wydarzył się cud. Nagle zza drzew wyjechał oddział rycerzy! Zaskoczeni zbójnicy zostali szybko pokonani, a Szydło – schwytany.

Biskup, choć miał prawo ukarać herszta, spojrzał na niego łagodnie i postawił warunek: „Pokaż, gdzie ukryłeś zrabowane skarby, a daruję ci życie. W zamian musisz przestać być zbójem i założyć w tym miejscu osadę.” Szydło, widząc, że nie ma innego wyjścia, zaprowadził biskupa do swojej jaskini pełnej złota i kosztowności.

Tak właśnie na wzgórzu, gdzie dawniej kryli się zbójnicy, powstała osada, która z czasem rozrosła się w miasteczko nazwane Szydłów – na cześć dawnego zbója. A biskup, dotrzymując obietnicy, wybudował w pobliżu piękny kościół, który miał przypominać wszystkim o tym niezwykłym wydarzeniu i przemianie Szydły.

Zamek w Szydłowie w naszym obiektywie

Chcesz sprawdzić, jak wyglądała nasza wizyta na zamku?

W osobnym wpisie na blogu dzielimy się naszymi osobistymi przeżyciami związanymi z wizytą w zamku. W ten sposób możesz wybrać to, co Cię najbardziej interesuje: historia i fakty o samym zamku czy podążanie śladami naszych przeżyć. Zapraszamy!

Byliśmy tam - poznaj nasze wrażenia!

Odkryj więcej zamków i inspiracji 👇

Copyright © 2025 | Wykonanie PowRope [Dominika Powroźnik]

zdobywcyzamkow@gmail.com

725 538 846

Kontakt

Skontaktuj się z nami w razie pytań, sugestii, problemów lub po prostu po to, aby podzielić się swoją pasją do zamków. Czekamy na Twoją wiadomość! :)